Το ποίημα που ακολουθεί είναι εμπνευσμένο από το βιβλίο του παλιού μου συμμαθητή Κώστα Ιουλιανού Λουλουδάκη "Άσπρα μαντίλια στην Plaza de Mayo" και αναφέρεται στις μανάδες εκείνες που ύψωσαν το ανάστημά τους απέναντι στην εξουσία που τους στέρησε τα παιδιά τους, την εποχή της δικτατορίας του Βιντέλα στην Αργεντινή. Μάνες σύμβολα, από την Plaza de Mayo ως τη Λουάντα, τη Λαμπεντούσα, τη Δαμασκό, την Ειδομένη...
"Παραστρατιωτικές ομάδες εμφανίζονταν από το πουθενά οδηγώντας τα μαύρα Ford Falcon.* Κάθε πολίτης γινόταν πιθανός στόχος. Ακόμα και τα παιδιά! [...] Τα μωρά τα έδιναν σαν λάφυρα πολέμου σε οικογένειες που είχαν το σωστό φρόνημα. [...] Ένα απόγευμα, στις 30 Απριλίου του 1977, συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά 14 μητέρες και γιαγιάδες αγνοουμένων στην Plaza de Mayo φορώντας λευκά μαντίλια. [...] Κάθε Πέμπτη ήταν εκεί και πιασμένες από το μπράτσο η μια της άλλης γύριζαν γύρω από την πλατεία στην αντίθετη φορά του ρολογιού. Για να βρουν τα παιδιά και τα εγγόνια τους που τα είχε καταπιεί το φασιστικό καθεστώς. [...] Στα τέλη του 1977, οι πρώτες μαμάδες και γιαγιάδες που οργάνωσαν τις διαμαρτυρίες [...] απήχθησαν από τα "τάγματα θανάτου". Τις έδεσαν, τις γύμνωσαν, τις βασάνισαν και στο τέλος τις πέταξαν ζωντανές από αεροπλάνο στη θάλασσα (επρόκειτο για τις γνωστές "πτήσεις θανάτου", οργανωμένες από τον ίδιο τον Βιντέλα). Όμως οι υπόλοιπες δεν κάμφθηκαν. [...] Εξακολούθησαν κάθε Πέμπτη να ορθώνουν τα ηλικιωμένα κορμιά τους χλευαστικά απέναντι στην εξουσία."
*τύπος αυτοκινήτου που παρήγαγε η αργεντίνικη βιομηχανία εκείνη την εποχή
"Παραστρατιωτικές ομάδες εμφανίζονταν από το πουθενά οδηγώντας τα μαύρα Ford Falcon.* Κάθε πολίτης γινόταν πιθανός στόχος. Ακόμα και τα παιδιά! [...] Τα μωρά τα έδιναν σαν λάφυρα πολέμου σε οικογένειες που είχαν το σωστό φρόνημα. [...] Ένα απόγευμα, στις 30 Απριλίου του 1977, συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά 14 μητέρες και γιαγιάδες αγνοουμένων στην Plaza de Mayo φορώντας λευκά μαντίλια. [...] Κάθε Πέμπτη ήταν εκεί και πιασμένες από το μπράτσο η μια της άλλης γύριζαν γύρω από την πλατεία στην αντίθετη φορά του ρολογιού. Για να βρουν τα παιδιά και τα εγγόνια τους που τα είχε καταπιεί το φασιστικό καθεστώς. [...] Στα τέλη του 1977, οι πρώτες μαμάδες και γιαγιάδες που οργάνωσαν τις διαμαρτυρίες [...] απήχθησαν από τα "τάγματα θανάτου". Τις έδεσαν, τις γύμνωσαν, τις βασάνισαν και στο τέλος τις πέταξαν ζωντανές από αεροπλάνο στη θάλασσα (επρόκειτο για τις γνωστές "πτήσεις θανάτου", οργανωμένες από τον ίδιο τον Βιντέλα). Όμως οι υπόλοιπες δεν κάμφθηκαν. [...] Εξακολούθησαν κάθε Πέμπτη να ορθώνουν τα ηλικιωμένα κορμιά τους χλευαστικά απέναντι στην εξουσία."
*τύπος αυτοκινήτου που παρήγαγε η αργεντίνικη βιομηχανία εκείνη την εποχή
Άσπρα μαντίλια στην Plaza de Mayo
Ο θάνατος φτάνει με μαύρη Ford Falcon
Φοράει γραβάτα και βλέμμα
κοράκων
Αρπάζει παιδιά, μωρά από
το στήθος
Εμπόρευμα ή λάφυρο, desaparecidos
Και στόλισμα αλλόκοτο του Rio de la
Plata
Alicia, αδερφή μου, τη φρίκη
σταμάτα
“Mi niño, μονάκριβο, παιδί μου θλιμμένο
Πού να ΄σαι, μιαν είδηση στερνή περιμένω
Κρυώνεις; Διψάς; Ανασαίνεις;
Κανείς δεν μου απάντησε αν ζεις ή αν πεθαίνεις…”
Hebe, María, Azucena, μανάδες
Delicia, Marta, Teresa, μαινάδες
Τα σπλάχνα σας πίσω ζητάτε
απ΄ το δήμιο
Στα χέρια σημαία, της
φρίκης ενθύμιο
Κερί αναμμένο και
φωτογραφία
Του δόλιου παιδιού που σας
πήραν με βία
Άσπρα μαντίλια στην Plaza de Mayo
Μάνα καράβι, μάνα ναυάγιο
Στρέφεις μ΄ ανάποδο βήμα το
χρόνο
Και με το δάχτυλο στο
δολοφόνο
Για τα παιδιά σου που
ακόμα τώρα
Γίνονται λεία σε σαρκοβόρα
Νύχια εμπόρων και
σαστισμένα
Γυρνούν στους δρόμους
γυμνά και ξένα
Μάνα αφόβητη, μάνα αγία
Σε μιαν ατέλειωτη
χορογραφία
Το σώμα υψώνεις, γίνεσαι
ασπίδα
Να μη χαθεί η ύστατη
ελπίδα
Στη Δαμασκό, στην Ειδομένη
Άγνωστη, μόνη κι απελπισμένη
Κι απ΄ τη Λουάντα στη
Λαμπεντούσα
Αδικημένη, μοιρολογούσα
Κάπου, μια μάνα, πάντα, χορεύει
Και το παιδί της πίσω
γυρεύει...
(Γεωργία Α. Βεληβασάκη 25/3/2016)
TRADUCCION EN ESPANOL:
Pañuelos blancos en la Plaza
de Mayo
La muerte llega en verde Ford Falcon
Llevando una corbata y mirada de cuervos
Agarra a los niños, bebés de la mama
Mercancía o botín, desaparecidos
Y decoración extraña del Río de la Plata
Alicia, hermana mía, detenga el horror
"Mi hijo precioso, mi hijo triste
¿Donde estas? Espero una última noticia
¿Tienes frío? ¿Tienes sed? ¿Respiras?
Nadie me respondió si vives o te mueres…"
Hebe, María, Azucena, madres
Delicia, Marta, Teresa, ménades
Piden al verdugo que se devuelva a sus hijos
En sus manos como una bandera de recuerdo del horror
Vela encendida y la imagen
De su hijo desgraciado, atrapado por la violencia
Pañuelos blancos en la Plaza de Mayo
Madre como una nave, madre como un naufragio
Haces paso hacia atrás en el tiempo
Y con tu dedo indicas al asesino de sus hijos
Que, aún ahora, se convierten en botines
Para las garras carnívoras de los mercaderes
Y aturullados pasean por las calles, desnudos y ajenos
Madre valiente, madre sagrada
Bailas en una coreografía infinita
Elevas el cuerpo, convirtiéndote en
un escudo
Para que no pierdas la última
esperanza
En Damasco, en Eidomeni
Madre desconocida, sola y desesperada
Y desde Luanda hasta Lampedusa
Madre agraviada y doliente
Así para siempre una madre esta
bailando
Y busca de nuevo a su hijo
* Eidomeni es un lugar de los refugios en Grecia
